Propeller
Collectie museum van Bommel van Dam
© J.C.J. Vanderheyden, Propeller, 2006, c/o Pictoright Amsterdam 2024
Vanuit een vliegtuig hoog in de lucht, tijdens reizen naar onder meer China, Nepal en de Noordpool, vormde het doorkijkje van een vliegtuigraam een grote inspiratiebron van kunstenaar J.C.J. Vanderheyden. In een vliegtuig ben je namelijk hoog genoeg om de kromming van de aarde waar te nemen: een oneindige horizon en niks anders dan een strakblauwe lucht, fel weerkaatsend zonlicht en helderwitte wolken. Voor Vanderheyden was een foto het ultieme symbool van verstilling. Zo afgedrukt heb je namelijk geen last van die brommende vliegtuigmotor en kun je een snelle momentopname voor altijd vastleggen.
Over de maker
J.C.J. Vanderheyden werd in 1928 geboren in Den Bosch en stierf daar in 2012. Hij begon zijn carrière als schilder van abstracte werken die lijken op die van de Cobra-groep, maar maakte ook foto’s, collages en films. Geïnspireerd door zeventiende-eeuwse kunstenaars als Vermeer onderzocht hij de manier waarop we waarnemen op een bijna wiskundige manier. In de zeventiende eeuw wordt daglicht op schilderijen verstild zichtbaar in kleur, schreef Vanderheyden ooit. “Op de klok van Gezicht op Delft is het voor altijd tien over zeven en de melk uit de kan van De melkmeid staat voor altijd stil.”